Раҳоӣ аз шиканҷа
Эътилофи ҷомеаи шаҳрвандӣ зидди шиканҷа ва беҷазоӣ дар Тоҷикистон
Нуҳ моҳ пеш Ҳасан Ёдгоров, сокини 34-солаи шаҳри Турсунзода, завлона ба даст дар ҳузури ходимони милиса дар сабти видеоии масъулони Вазорати умури дохилии Тоҷикистон саҳнаи куштореро шарҳ дод, ки ба гуфтааш, худи ӯ содир карда буд.
Дар ин баёноташ Ёдгоров дар куштори Дмитрий Каримов, пешхидмати 42-солаи ошхонае дар шаҳри Турсунзода иқрор шуд. Ҷасади Дмитрий Каримов рӯзи 6-уми ноябри соли 2017 бо панҷ зарби корд дар манзили иҷорааш дар шаҳри Турсунзода пайдо шуд. Дар наворе, ки моҳи декабри соли 2017 тариқи шабакаи аввали телевизиони давлатӣ пахш шуд, Ҳасан Ёдгоров нақл кард, ки чӣ гуна бо истифода аз корд “ба тарафи чапу рост ва қафаси синаи Дмитрий Каримов зарба зада ӯро кушт”.
Ҳасан Ёдгоров то замони боздошт дар як мактаб-интернати шаҳри Турсунзода ба ҳайси боғбон ва ҳамсараш ба ҳайси фаррош кор мекард. Нисбат ба ӯ бар асоси моддаи 104-и Кодекси ҷиноӣ, яъне “куштор” парванда боз шуда буд, ки аз 8 то 15 соли зиндонро пешбинӣ мекард. Ёдгоров бо ин иттиҳом аз моҳи ноябри соли гузашта то охири моҳи июн дар боздоштгоҳи муваққатӣ нигаҳдорӣ мешуд ва қарор буд дар фурсати баъдӣ дар додгоҳ ҳозир шавад. Вале гардиши ногаҳоние дар парванда сарнавишти Ёдгоровро куллан тағйир дод.
Моҳе пеш дар парвандаи Ҳасан Ёдгоров тағйири ғайриинтизор рух дод. Барояш хабар доданд, ки қотили аслии Дмитрий Каримов пайдо шудааст ва ӯро аз боздошт раҳо карданд.
Савриннисо Эшова, сокини деҳаи Нилуи ноҳияи Ҳисор ва хушдомани Ҳасан Ёдгоров, рӯзи 14-уми август дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфт, пас аз боздошти домодаш, маъмурони милиса писари ӯ - Эраҷ Худойназаровро низ ҳамчун шарик дар ҷиноят ба бозпурсӣ даъват карданд. Гӯиё домодаш ба мақомот гуфтааст, кушторро дар ҳамдастӣ бо додарарӯсаш анҷом додааст.
Савриннисо Эшова гуфт, "домодамро барои он боздошт карда буданд, ки гӯиё охирон бор ба Дима (Димитрий Каримов) занг задааст. Бо ӯ ҷӯра буд. Вале ҳарчанд гуфтем, ки ӯ охир гунҷишкро кушта наметавонад, бовар намекарданд. Писарамро ҳам омада бурданд. Дар СИЗО писарам ба домодам гуфт, ки “ту номардӣ, чаро маро тӯҳмат кардӣ?” Ӯ гуфтааст, ки зери фишору шиканҷа маҷбур буд, ки чунин гӯяд”.
Ин зан мегӯяд, агар ба ҳамон шакл домоду фарзандашро ҳабс мекарданд, аз дасташон чизе намеомад, зеро тамоми ин муддат додхоҳии онҳоро мақомот "худсафедкунӣ"-е беш намедонистанд.
Эраҷ Худойназаров, додараруси Ҳасан Ёдгоров, ки низ дигар мавриди шубҳа нест ва дар озодӣ ба сар мебарад, рӯзи 14-уми август ба Радиои Озодӣ гуфт, "Ҳасан даҳ рӯз пас аз боздошташ кушторро ба гардан гирифтааст". Ва баъдан, “гуфтааст, ки ин корро гуё бо ман кардааст. Лекин дар охир исбот шуд, ки мо накардем. Ба муфаттишоне, ки қотили асосиро пайдо карданд, ташаккур мегӯем”, - гуфт ӯ.
Парванди қатли Дмитрий Каримовро ҳоло Додситонии кулли Тоҷикистон тафтиш мекунад. Мақомоти тафтишотӣ мегӯянд, нафаре, ки ҳоло дар қатли Каримов айбдор мешавад, ҳангоми истифодаи телефони гумшудаи ин нафари кушташуда боздошт шудааст.
“Нафаре, ки ҳоло тафтишот қотили асосӣ эътироф шудааст, телефони Дмитрий Каримовро ба як нафар мефурушад. Ӯ чанд моҳ пас телефонро ба кор даровард ва аз рӯйи ин телефон ва дигар далелҳо ӯ боздошт шуда, Ҳасан Ёдгоров аз боздошт раҳо шуд”, - гуфт як манбаи наздик ба тафтишот.
Феълан кори чанд корманди оперативӣ ва муфаттишони Шӯъбаи корҳои дохилии шаҳри Турсунзода аз ҷониби Додситонии кулл тафтиш мешавад. Суоли аслӣ ин аст, ки онҳо бо истифода аз кадом роҳ эътирофи Ҳасан Ёдгоровро ба даст оварданд.
“Мо ин ҳолатро ошкор кардем ва парвандаро барои тафтиши минбаъда прокуратураи генералӣ ба ӯҳда гирифт. Мо вақте омадем, 20 рӯз кор кардем ва ҳамон Ҳасанро вобаста ба ҳолати кор пурсидем. Далелҳои дигар пайдо шуд, ки ҷиноятро дигар кас содир кардааст ва ин нафарро озод намудем”, - гуфт ӯ.
Ин муфаттиши Додситонии шаҳри Турсунзода гуфт, бо далели сирри тафтишот аз нафаре, ки ҳоло дар куштори ноябри соли 2017 айбдор шудааст, ном бурда наметавонад.
Манобеи тафтишотӣ бо ин ки ҷузъиёти бештари ин парвандаро боз намекунанд, мегӯянд, зоҳиран куштори Дмитрий Каримов ба хотири ба даст овардани чизу чораи ӯ анҷом шудааст.
Дар Шӯъбаи корҳои дохилии шаҳри Турсунзода рӯзи 13-уми август ба Радиои Озодӣ гуфтанд, ки худиқрории Ҳасан Ёдгоров кормандони онҳоро ба иштибоҳ бурдааст ва аз шарҳи тафсилоти бештар худдорӣ карданд.
Фахриддин Ҷамолов, як муфаттиши бознишаста мегӯяд, чунин ҳолат дар тафтишот хеле кам рух медиҳад ва агар ҳам рӯй диҳад, ё аз бетаҷрибагии муфаттиш аст ваё бо сабаби ин ки далелҳои ишоракунанда ба гунаҳкории ҳамин як нафар бештар мешавад.
Ӯ гуфт, “ҳамаи қотилон худро бегуноҳ медонанд. Далеҳое, мисли як соат пеш аз куштор бо ӯ будан ва дар як мошин то ҷое рафтан муфаттишро маҷбур мекунад, ки як нафарро айбдор бидонад. Гоҳо иқрор шудан ё нашудани айбдоршаванда муҳим нест. Далелҳо, изи ангушт, шоҳидон ва асбоби бо он ҷиноят содиршуда кифоя аст, ки ӯро айбдор эътироф кунанд”.
Ин муфаттиш гуфт, ҳолатеро дар ёд дорад, ки аввали солҳои 1990 дар вилояти Суғд гурӯҳеро дар куштор айбдор донистанд ва танҳо пас аз як соли боздошт бегуноҳии онҳо собит шуд ва қотили аслӣ боздошт шуд.
Бо ин вуҷуд, қонунҳои Тоҷикистон барои дар ҳабс нигоҳ доштани шахсе, ки бегуноҳ мебошад, ҷубронпулӣ муайян кардааст ва нафарони озодшуда аз шубҳаву гумон ҳақ доранд барои ҷуброн шудани хисороти маънавиву равонии худ ҳақ талаб кунанд. Дар ин замина Шермуҳаммади Шоҳиён, раиси додгоҳи Олии Тоҷикистон рӯзи 23-уми июл дар нишасти хабарӣ гуфт, ки барои талаби ҳақ ва ҷубронпулӣ даъвогарон бояд ба додгоҳ муроҷиат кунанд.